A ka thënë Bismarku se”Shqipëria është një “shprehje gjeografike” apo është një shpikje serbe?”

Nga Jusuf Buxhovi –

Prej kohësh flitet se kancelari i parë gjerman, Bismarku, gjatë kongresit të Berlinit gjoja ka thënë se “Shqipëria është vetëm një koncept gjeografik, ndërsa shqiptarët nuk ekzistojnë”!

Faktet historike tregojnë se Bismarku në seancën e shtatë të Kongresit të Berlinit dhe të trembëdhjetë shqiptarëve cilësohet si “një popull etnik europian që ka hapësirën e tij, e cila duhet të mbahet e paprekur brenda Perandorisë Osmane”.

Kanë kaluar më shumë se njëqind e ca vite nga deklarata e kancelarit të parë gjerman, Bismarkut, që gjoja thoshte se “Shqipëria është vetëm një koncept gjeografik, ndërsa shqiptarët nuk ekzistojnë”!

Falsifikuesit e kësaj deklarate, kryesisht historianët serbë të udhëhequr nga Cububriloviç, Hadaxhivasilev, Garahananin dhe të tjerë deri më sot, kanë përmendur gjithmonë një ‘studim’ të Vladan Georgorjevic ((ndryshe Kryeministër i Serbisë në prag të Luftës së Parë Botërore). botë), ku është një libër pamfleti kundër shqiptarëve, i botuar më 1913 në disa gjuhë dhe në disa qendra evropiane, sjell mendimin e Bismarkut”, cituar nga dokumentet e Kongresit të Berlinit.

E vërteta, megjithatë, është ndryshe. Duke gjykuar nga dokumentet origjinale të kongresit të Berlinit të ruajtura në Arkivin e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Qeverisë Gjermane në Bon, si dhe nga dokumentet e botuara në Gjermani me rastin e kremtimit të njëqindvjetorit të Kongresit të Berlinit në një vëllim i madh nga “Herald Boldt Geiss”, mund të thuhet se kjo “gjetje” e Georgorjeviqit nuk ekziston fare. Në seancën e dhjetë, të cilës i referohet Georgorjevic, shihet qartë se çështja shqiptare nuk është aspak e zënë.

Përkundrazi, shqiptarët dhe problemet e tyre lidhur me Serbinë dhe Malin e Zi diskutohen në dy sesione të tjera: në të shtatën dhe në të trembëdhjetën. Në seancën e shtatë, të datës 26 qershor 1878, “Kazat Shqiptare: Vushtrria, Karshumlia, Yrkyp (Prokuple) dhe Leskoviç nuk duhet të ndahen nga Porta.

Nëse Kongresi do të vendoste të ndahej një pjesë e kësaj hapësire, pjesa Prepolac-Shluht (Takhali Khan Getsidi) midis Karshumliut dhe Prishtinës duhet të mbeten në Turqi, për të ruajtur rrethin e Prishtinës dhe të Vranjës, të cilat dikur duhet të përfaqësojnë pjesën veriore të kufirit të Portës”.

Ky fragment i protokollit të Kongresit gjendet edhe në botimin e plotë të materialeve të Kongresit të Berlinit, botuar nga Imanuel Geiss (në faqen 238).

Në paragrafin plotësues të protokollit të tetë, në pikën dy, edhe Bismarku gjatë shkresës verbale angazhohet se “në portë mbeten rrethet shqiptare Rozhaja dhe Gucija, si dhe Malësia e Hotit dhe Kelmendi, po ashtu e banuar me popullatë shqiptare”. shih faqen 258).

Në pikën c të të njëjtit protokoll, ndeshemi sërish me propozimin e Bismarkut në këtë formë vendimtare që i është paraqitur kongresit, ku thuhet: “Meqenëse rrethi i Tivarit, së bashku me qytetin banohet ekskluzivisht nga shqiptarët, ai duhet të mbetet nën mbikëqyrjen e Portës” (shih faqen 259).

Nga protokolli i seancës së shtatë dhe anekset e bëra në protokollin e sesionit të tetë, angazhimet e Bismarkut janë të qarta në interes të ruajtjes së etnisë shqiptare. Ajo që konstatohet në procesin e takimit tregon se Bismarku ishte shumë i saktë dhe vendimtar në përcaktimin e territoreve shqiptare dhe etnisë shqiptare.

Në seancën e shtatë të 26 qershorit, shqiptarët e Vushtrrisë, Kurshumlisë, Shkupit dhe Leskovcit i përkufizon si “shqiptarë për nga popullsia dhe përkatësia etnike”, dhe propozon që ata të mbeten nën mbikëqyrjen e Portës, pikërisht pse janë të banuar me shqiptarët.

Në procesverbalin e seancës së dymbëdhjetë të 4 korrikut, Bismarku kërkon që përfaqësuesi i Turqisë në Kongres, Mehmet Ali Pasha, të deklarojë se Turqia do të mbrojë popujt joturq në Ballkan, në radhë të parë shqiptarët,sllavët dhe hebrenjtë dhe se Porta duhet të angazhohet për të rifilluar reformën territoriale dhe politike të Perandorisë sa më shpejt të jetë e mundur për të mbrojtur këta popuj, të cilët sipas konceptit gjerman, duhej të qëndronin për ca kohë brenda portës, në me qëllim që të mos ndahet ndërmjet shteteve sllave të Ballkanit.

Përfaqësuesi turk Mehmet Ali Pasha, në mbledhjen e 4 korrikut, pas këmbënguljes së Bismarkut, do të deklarojë dhe kjo do të shënohet në protokoll “se Porta do të respektojë veçoritë etnike të qyteteve dhe krahinave shqiptare si Plava, Gucia. Tivari …

Në të njëjtin protokoll shkruhet edhe fjala e fundit e Mehmet Ali Pashës, ku thuhet: Tivari shqiptar nuk mund të ndahet nga Shqipëria (faqe 296) që sipas konceptit gjerman, duhej të mbetej për disa. kohë brenda Portës, për të mos u ndarë ndërmjet shteteve sllave të Ballkanit.Përfaqësuesi turk Mehmet Ali Pasha, në mbledhjen e 4 korrikut, pas këmbënguljes së Bismarkut, do të deklarohet dhe kjo do të shënohet në protokoll. “se Porta do të respektojë tiparet etnike të qyteteve dhe krahinave shqiptare si Plava, Gucia, Tivari…

Në të njëjtin protokoll shkruhet edhe fjala e fundit e Mehmet Ali Pashës, ku thuhet: Tivari shqiptar nuk mund të ndahet. nga Shqipëria (faqe 296). e cila sipas konceptit gjerman duhej të qëndronte për njëfarë kohe brenda Portës, për të mos u ndarë ndërmjet shteteve sllave të Ballkanit.

Përfaqësuesi turk Mehmet Ali Pasha, në mbledhjen e 4 korrikut, pas këmbënguljes së Bismarkut, do të deklarojë dhe kjo do të shënohet në protokoll “se Porta do të respektojë veçoritë etnike të qyteteve dhe krahinave shqiptare si Plava, Gucia. Tivari …

Në të njëjtin protokoll shkruhet edhe fjala e fundit e Mehmet Ali Pashës, ku thuhet: Tivari shqiptar nuk mund të ndahet nga Shqipëria (faqe 296).

Më 5 korrik u mbajt seanca e trembëdhjetë e Kongresit, ku bëhet fjalë për disa privilegje dhe një lloj autonomie të Mirditës, të kërkuara nga Austro-Hungaria dhe Franca, Bismarku e hap diskutimin me fjalët: “Duhet të flasim për një dimension tjetër të Çështja shqiptare.” Pra, ai e konsideroi si segment të çështjes shqiptare edhe ndarjen e qëllimshme të Mirditës nga Austro-Hungaria dhe Franca, të cilët kërkonin të viheshin “brenda disa privilegjeve”. dhe historiografia serbe, Bismarku nuk do të kishte folur fare për rrethet shqiptare, qytetet shqiptare apo edhe për dimensionin e një dimensioni shqiptar, siç e konsideronte rastin e Mirditës.

Në favor të këtij konstatimi flet edhe një material tjetër i ruajtur në Arkivin Shtetëror Gjerman në Bon. Bëhet fjalë për hartën e re të Ballkanit dhe të pjesës evropiane të Perandorisë Osmane, e cila iu prezantua diplomatëve në Berlin nga Bismarku pas mbylljes së Kongresit.

Kjo hartë tregon qartë përcaktimin etnik të trojeve shqiptare dhe të pjesës tjetër të Shqipërisë brenda Portës – në veri shkon në Vranjë – në lindje, zbret nga Tetova në Ohër dhe shkon në jug deri në Janinë e Artë. Kjo hartë ka qëndruar prej kohësh në kabinetin e Bismarkut. Megjithatë, spekulimi i qëllimshëm i Georgorjeviçit dhe historiografia për Bismarkun është kthyer në një “fakt historik” për shumë historianë shqiptarë, të cilët edhe sot citojnë atë që kancelari gjerman nuk ka thënë.

Nga mosnjohja e fakteve, sidomos e materialeve origjinale të Kongresit të Berlinit dhe dokumenteve të tjera që janë botuar për këtë konferencë shumë të rëndësishme për Ballkanin dhe për ne, historiografia shqiptare ende e trajton këtë kapitull bazuar në ngarkesat ideologjike apo referenca spekulative të marra. nga të huajt. Është koha për të hulumtuar të gjitha dokumentet dhe për të dalë me një qëndrim të qartë, të plotë dhe shkencor për Kongresin e Berlinit dhe çështje të tjera, të cilat janë ende gjithmonë të mistifikuara, të pandriçuara ose të keqinterpretuara.

Marrë nga gazeta “Rilindja” e Kosovës.

/PatriotikMedia/